Ścieżka dydaktyczna została opracowana przez nauczycielki biologii i historii dukielskiego LO im. Św. Jana z Dukli. Ma ona na celu kształtowanie proekologicznych postaw mieszkańców i turystów jak również uwrażliwienie na otaczający nas bogaty i różnorodny świat fauny i flory. Poprzez wnikliwą obserwację przyrody w terenie poznajemy walory historyczne, kulturowe i przyrodnicze Dukli.

Środki dydaktyczne potrzebne na ścieżce: sprzęt służący do obserwacji w terenie: lupy, atlasy roślin i zwierząt, klucze do oznaczenia roślin, taśmy miernicze, skala porostowa i przewodniki historyczne.

Czas trwania: 5-6 godzin

Na wszystkich przystankach obserwujemy porosty nadrzewne

1. Rozpoznajemy plechy morfologiczne przy pomocy lup:

– proszkowate

– skorupiaste

– listkowate

– krzaczkowate.

2. na podstawie skali porostowej oceniamy stopień skażenia powietrza SO2
3. oceniamy wymagania życiowe porostów
4. dyskusja – dlaczego porosty służą do bioindykacji

Przebieg trasy:

Przystanek 1: Kościół klasztorny OO. Bernardynów pw. Św. Jana z Dukli i kompozycja rzeźbiarska „Krzyż Pojednania”

Przystanek 2: Mszaki na murach otaczające klasztor.

Przystanek 3: Cmentarz wojenny

Przystanek 4: Ekologiczne składowisko odpadów komunalnych

Przystanek 5: Aleja robinii akacjowej

Przystanek 6: Park dukielski: stawy, stanowisko czosnku niedźwiedziego, mostek z przepustem,szklarnia i kotłownia

Przystanek 7: Pałac dukielski

Przystanek 8: Oczyszczalnia ścieków

Przystanek 9: Pomnik przyrody – dąb szypułkowy w Cergowej

Przystanek 10: Synagoga i cmentarz żydowski

Przystanek 11: Kościół parafialny pw. Św. Marii Magdaleny

Przystanek końcowy: Góra Cergowa

Ścieżka “Droga do zdrowia” rozpoczyna się przy obiektach MOSiR Dukla, zlokalizowanych przy ul. Armii Krajowej. W ofercie MOSiR Dukla można skorzystać z wielu form aktywnego spędzania wolnego czasu:

boisko do piłki nożnej,

boisko do koszykówki, a zimą lodowisko

korty tenisowe,

plac zabaw z drewnianymi urządzeniami do ćwiczeń,

tyrolka,

boisko do piłki plażowej,

pumptrack,

hala sportowa,

siłownia,

sauna.

Dalej ścieżka wiedzie do węzła z żółtym szlakiem pieszym Dukla-Chyrowa (Główny Szlak Beskidzki) w kierunku tzw. “Trójkąta”. Kolejny przystanek znajduje się po prawej stronie drogi szutrowej. “Siłownia pod chmurką” jest wyposażona w sześć urządzeń do ćwiczeń, które dostosowane są do pracy nad różnymi partiami ciała. Aby dotrzeć do ostatniego punktu na ścieżce, należy kierować się żółtym szlakiem prowadzącym betonowymi płytami w górę.

Po prawej stronie dróżka odbija na polanę, na której znajdują się następujące elementy:

1. Ścieżka zdrowia, na której znajdują się drewniane urządzenia do ćwiczeń;
2. Kącik edukacyjny, w którym można dowiedzieć się o atrakcjach turystycznych gminy Dukla, o osobliwościach przyrodniczych i najczęściej występujących grzybach i drzewach w Beskidzie Dukielskim;
3. Punkt wypoczynkowy, na który składają się altana i ognisko;
4. Podest widokowy, z którego można podziwiać panoramę Dukli.

Ścieżka ma na celu upowszechnianie zdrowego trybu życia i aktywnej formy spędzania wolnego czasu zarówno młodych jak i starszych mieszkańców i turystów. Dodatkowo realizacja projektu przy żółtym szlaku pieszym uatrakcyjnia go, jak również daje schronienie turystom w razie załamania pogody. Miejsce wypoczynkowe na łonie natury z dala od ruchliwej ulicy, spełnia również funkcję edukacyjną.

Zapraszamy mieszkańców i turystów do aktywnego wypoczynku na “Drodze do zdrowia”!

Ścieżka przebiega przez teren miejscowości Wietrzno, a dokładniej na wzgórzu Grodzisko, na którym znajduje się miejsce po wczesnośredniowiecznym grodzie Wietrzniów.

Trasa ma 3 km i łączy ciekawe miejsca pod względem przyrodniczym i historycznym. Na ścieżce rozmieszczone są postacie 3 „wojów” – posągów, ławki, tablice informacyjne, zawierające treści historyczne i przyrodnicze. Ścieżka oznakowana jest tabliczkami z płaskorzeźbą liści czosnku niedźwiedziego, rośliny chronionej licznie występującej w lesie na Grodzisku. Trasa ścieżki przebiega przez tereny będące ważnymi z punktu widzenia średniowiecznego grodziska i występowanie skupisk ciekawej roślinności tam występującej.

Ścieżka rozpoczyna się w miejscu piknikowym, gdzie znajduje się drewniana wiata i miejsce na ognisko. Ścieżki i średniowiecznego grodziska strzeże drewniana postać woja. Kolejna rzeźba woja ławeczka zostały postawione około pół km od miejsca piknikowego na Dzwonnickiej. Postać trzeciego woja postawiono przy wiacie, jest to najbardziej wysunięta na północ część ścieżki.

Grodzisko w Wietrznie jest jednym z najlepiej zachowanych tego typu obiektów w południowo-wschodniej Polsce. Wyprawę na ścieżkę można połączyć ze zwiedzaniem Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce.

W czasie imprezy otwarcia ścieżki 29 lipca 2017 r. uczestnicy odwiedzali stoiska prezentujące produkty lokalne, regionalne i tradycyjne i mieli możliwość  degustacji ekologicznych wyrobów z regionu, wędlin, serów, miodów, swojskich chlebów, proziaków czy produktów zielarskich.

Uczestnicy otwarcia szlaku mogli zobaczyć jak przygotować kosmetyki np. kremy z naturalnych surowców.

Ścieżka zaprasza do spacerów po leśnym zaciszu, do podróży w czasy wczesnego średniowiecza i tajemniczych grodów chronionych przez walecznych wojów…

Ścieżka ma kształt pętli długości 4 km i prowadzi po najniżej położonych terenach rezerwatu „Tysiąclecia na Górze Cergowej” i pozwala zapoznać się z bogatą florą. Czas przejścia to ok. 2 godziny.Można tu dojechać z Dukli przez przysiółek Cergowej – Zakluczynę i zostawić samochód na placu lub dojść z rynku żółtym szlakiem.

GÓRA CERGOWA zwana też Górą Cergowską lub Wielką Górą wznosi się na wysokość 716 m. n.p.m. i położona jest na południowy wschód od Dukli. Jej nazwa ma celtyckie pochodzenie: „kerg” znaczy góra. Od innych wzniesień Beskidu Dukielskiego odróżnia ją charakterystyczna trójgarbna sylwetka. Południowe, gęsto zalesione, stoki Cergowej wznoszą się dość łagodnie, natomiast północne opadają głęboką zerwą w dolinę Jasionki. Swój kształt góra zawdzięcza budowie geologicznej: nasunięcie płaszczowiny dukielskiej na płaszczowinę śląską spowodowało tak silne nachylenie stoków, dochodzące do 40-70%.

„REZERWAT TYSIĄCLECIA NA GÓRZE CERGOWEJ” został on utworzony w 1963 roku  na powierzchni 63,50 ha. Chroni naturalne zbiorowiska leśne z dominującym zespołem buczyny karpackiej oraz wartości krajobrazowa tej części Beskidu Niskiego. Zarządcą rezerwatu jest Nadleśnictwo Dukla. Na jego terenie występują 156 gatunków roślin naczyniowych (18 drzewiastych, 18 krzewów, 120 roślin zielonych). Znaczną grupę, 33 gatunki, stanowią rośliny górskie. Stwierdzono występowanie ponad 100 gatunków grzybów. Dominuje tu zespół jaworzyny miesiącznicowej. Ochronie podlega wielogatunkowy las jodłowo-bukowy z ciekawym zespołem roślin i jaworzyny górskiej oraz ponad 100 krzewów cisa. Ozdobą bogatej flory są stanowiska rzadkich roślin , min. kłokoczki południowej (krzew terenów ciepłych), języcznika zwyczajnego (rzadka paproć), czosnku niedźwiedziego, kruszczyka szerokolistnego. Rośnie tu 100 gatunków grzybów (także rzadkich). Pod szczytem Cergowej wypływa źródełko nad którym wybudowano kapliczkę związaną z kultem św. Jana z Dukli. Występują tu także naturalne formy geologiczne (jaskinie, skalne wychodnie piaskowców krośnieńskich, zsuwy i pobrywy.
Ścieżkę przyrodniczą tworzą przystanki, które wprowadzają w bogaty świat flory rezerwatu „Tysiąclecia na górze Cergowej” i ukazują osobliwości góry. Przystanki tworzą takie punkty jak:

SKRAJ LASU,

REZERWAT „TYSIĄCLECIA NA GÓRZE CERGOWEJ”,

PODSZYT,

STAWY,

ZŁOTA STUDZIENKA,

OSTAŃCE SKALNE,

LAS GÓRSKI.

Ścieżka posiada dobrze utrzymaną infrastrukturę szlakową, jest dobrze oznakowana i cieszy się popularnością. Najpiękniej wygląda wiosną, kwitnie tu bardzo wiele geofitów: cebulica dwulistna, śnieżyca przebiśnieg, czosnek niedźwiedzi, zawilec gajowy, ziarnopłon wiosenny, kokorycz pusta i pełna.

Folder informacyjny: Ścieżka przyrodnicza do Złotej Studzienki pdf

Olchowiec położony w Beskidzie Niskim to kraina niezwykła, w której nie można przejść obojętnie obok przeszłości. Są to góry, w których można się zakochać. Beskid Niski to nie tylko zalesione zbocza i rozległe doliny. To także piękna, nad wyraz dzika przyroda, cebulaste kształty hełmów drewnianych cerkwi, omszałe ze starości , wypłukane deszczem kamienne kapliczki, mieniące się kolorami uduchowione postacie na ikonach, niedzielne śpiewy wypełniające świątynie. To doliny ze zdziczałymi sadami – miejsca, do których życie dawnych mieszkańców nie wróciło…. To wszystko tworzy czar Łemkowszczyzny. Barwny, tajemniczy, orientalny, intrygujący.

“Zobaczyć Beskid Niski – ścieżka turystyczna z audiodeskrypcją” to projekt, który został zrealizowany na terenie Gminy Dukla – w Olchowcu. Stworzono w Beskidzie Niskim ścieżkę, przystosowaną dla osób z niepełonsprawnością wzroku. Długość ścieżki to ok. 4,5 km drogami szutrowymi, dostępnymi dla osób starszych, jak i z niepełnosprawnościami.

Olchowiec to piękne pejzaże, ciekawa historia, zabytkowa cerkiew z wyjątkowym kamiennym mostkiem, zabytkowa łemkowska chyża, szlaki turystyczne, w tym ciekawa ścieżka przyrodniczo-historyczna “Olchowiec” z mobilnym przewodnikiem na telefon, działającym w trybie offline (aplikacja beFOGG). To Kermesz. To też ludzie, mieszkańcy – serdeczni i pomocni.

I właśnie w Olchowcu powstał szlak dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Szlak ten wyposażony jest w urządzenia, które w połączeniu ze specjalną aplikacją pokierują dalej, a także przybliżą historię, kulturę i przyrodę regionu. Projekt zrealizował GOPR Bieszczady. Jest to pierwsza tego typu typu trasa w Polsce.

Jak trzeba się przygotować do zwiedzania Olchowca szlakiem Zobaczyć Beskid Niski? Co zainstalować? poniżej kilka cennych uwag dla wszystkich którzy wybiorą się na szlak w Olchowcu:

szlak składa się z 18 punktów i oparty jest na urządzeniach Totupoint;

na początku ścieżki czyli w centrum Olchowca nie ma zasięgu telefonu komórkowego, czyli nie ma też Internetu, dlatego najlepiej zainstalować sobie wcześniej aplikację Totupoint (linki poniżej);

jak działa aplikacja? uruchamiamy ją na początku ścieżki, włączamy bluetootha i telefon nam znajduję urządzenie. Urządzenie to wydaje dźwięk, charakterystycznymi dzwonkami i nazywa punkt. Cała informacja jest przekazywana na telefon i możemy tekst audiodeskrypcji odsłuchać/odczytać na żywo.

jako, że kilka znaczników znajduję się poza zasięgiem, wyświetlany tekst na smartfonie jest czytany przez syntezator, natomiast jeśli jesteśmy online możemy wysłuchać głosu lektora;

wybierając się na trasę można wcześniej na telefon zgrać sobie mp3 każdego punktu i samemeu odtwarzać nagranie przy każdym przystanku, gdy nie ma zasięgu – naprawdę warto posłuchać głosu Pani Sylwii;

tutaj mamy link do wszystkich punktów: http://www.totupoint.pl/strona.php…

tam wchodzimy w punkt i klikamy posłuchaj audiodeskrypcji, klikając na 3 kropeczki z prawej strony możemy nagranie pobrać.

• na Androida https://play.google.com/store/apps/details…

• na IOS https://apps.apple.com/pl/app/totumidi/id917319251?l=pl

Olchowiec jest wsią łemkowską malowniczo położoną w Beskidzie Niskim. Miejscowość usytuowana jest w dolinie potoku Wilsznia i jego dopływu Olchowczyk, spływającego ze stoków pasma granicznego w okolicach Baraniego (754 m n.p.m.). Nazwa wsi pochodzi od olchy – w języku ukraińskim olcha to wilcha. Natomiast dawniej Olchowiec był łemkowskim Wilchowcem.

Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Olchowiec” powstała w 2017 roku z inicjatywy mieszkańców Olchowca i turystów. Gmina Dukla wspólnie z partnerem słowackim – Obec Vysna Pisana uzyskała dofinansowanie z Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG VA Polska – Słowacja 2014-2020 na projekt pt. „Przez górkę do sąsiada”. Twórcą i koordynatorką projektu jest Krystyna Boczar-Różewicz. Koncepcję ścieżki wraz z opisami dotyczącymi historii Olchowca i multimediami przygotowali Dariusz Dyląg i Piotr Sadowski. Opisy przystanków dotyczące przyrody przygotowali pracownicy Magurskiego Parku Narodowego.

Trasa jest w formie pętli, która rozpoczyna się i kończy przy Domu Ludowym w Olchowcu, blisko zabytkowej cerkwi drewnianej z kamiennym mostem.  Długość szlaku wynosi 11,5 km, a przejście ścieżki zajmuje minimum 5-6 godzin.

Najniższy punkt trasy znajduje się we wsi Olchowiec na wysokości ok. 450 m n.p.m., a najniższy na wierzchołku Baraniego, zwanego dawniej Olchowczyk lub Jaworzyska – 754 m n.p.m.

Na ścieżce znajduje się 15 przystanków o tematyce związanej z historią i kulturą Olchowca, a także z przyrodą Magurskiego Parku Narodowego.

Można dowiedzieć się wielu szczegółów o historii miejscowości, kulturze ludowej, a także o działaniach wojennych na tym terenie:

– I Wojna Światowa i pozostałe ślady fortyfikacji z 1914 roku na Przełęczy Beskid nad Olchowcem;

– burzliwe dzieje wsi w latach 1944-1947, w tym walki o grzbiet Dobańców w 1944 roku.

Dodatkowa trasa po stronie słowackiej ma długość ok. 7 km i rozpoczyna się przy źródle „Pod Scobom”, gdzie znajduje się miejsce na ognisko, a kończy na szczycie Stavok na granicy polsko-słowackiej. Na trasie są trzy przystanki (71, 72, 73) o tematyce związanej z historią Vysnej Pisanej i otaczającą ją przyrodą.

Czas przejścia trasy po stornie słowackiej to ok. 3 godziny.

Oznaczenie ścieżki po stronie polskiej to biało-czarne znaki, po słowackiej stronie wędrówka przebiega za żółtym oznaczeniem.

PRZYSTANKI ŚCIEŻKI PRZYRODNICZO-HISTORYCZNEJ:

1. Olchowiec: historia miejscowości do II wojny światowej, cerkiew i most
2. Osadnictwo i rozłóg wsi
3. Sukcesja wtórna
4. Trakt na Węgry – wymiana kulturowa na przestrzeni wieków
5. Potok Olchowczyk
6. Przełęcz Beskid – granica państwa
7. Baranie
8. Buczyna karpacka
9. Ptaki lasu
10. Drapieżniki puszczańskie
11. Ochrona ekosystemów leśnych
12. Dobańce – walki o grzbiet górski w 1944 r.
13. Widok znad miejscowości – tradycyjne sposoby gospodarowania
14. Ekomuzeum w zabytkowej chyży – kultura ludowa Łemków
15. Burzliwe dzieje Olchowca (1944-1947). Współczesność miejscowości

Przewodnik w wersji on-line po ŚCIEŻCE PRZYRODNICZO-HISTORYCZNEJ OLCHOWIEC znajduje na stronie Transgranicznej Informacji Turystycznej w Dukli: https://it.dukla.pl/wydawnictwa/

Dzięki aplikacji mobilnej beFOGG turysta może mieć przewodnik i kompas w swoim smartfonie, a także zapoznać się z historią rejonu wirtualnie.

Aplikacja beFOGG – instrukcja pobrania ścieżki:

1. Pobierz aplikację beFOGG
2. Wybierz: „Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Olchowiec”
3. Włącz GPS
4. Odwiedzaj kolejne przystanki

Zapraszamy na ścieżkę przyrodniczo-historyczną „Olchowiec” słowami znanego mieszkańca Olchowca – Pana Mikołaja Gabły

„Długo można by opisywać piękno tej nazywanej zieloną pustynią ziemi, ale najlepiej przyjechać tu i zobaczyć ją na własne oczy – to wymarzone miejsce dla każdego turysty <<beskidnika>>”. [M.Gabło „Olchowiec Łemków utracony” Siercza 2020]

Przewodnik po ścieżce historyczno-przyrodniczej “Po Dukli”

Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Po Dukli” powstała w ramach projektu Dukla – Svidnik 360^o . Ścieżka ma długość 13,5 km i składa się z 16 przystanków obejmujących atrakcje architektoniczno-przyrodnicze. Ścieżka ma kształt pętli, rozpoczyna się i kończy w punkcie Transgranicznej Informacji Turystycznej w Dukli. Uatrakcyjnia przebiegająy przez Duklę i Svidnik transgraniczny szlak rowerowy “Beskidzkie Muzea”, którego początek znajduje się w Krośnie (więcej o szlaku BESKIDZKIE MUZEA).

W ramach projektu została wykonana ścieżka „Po Dukli”, składająca się z 16 przystanków o długości 13,5 km, administracyjnie obejmująca Duklę, Zboiska, Cergowa i Jasionkę. Przy każdym przystanku znajduje się tablica informacyjna z numerem przystanku. Wykonano 5 tablic informacyjnych o wymiarach 200×150 cm, w tym jedną dwustronną, 9 tablic informacyjnych o wymiarach 150x100cm, jedną tablicę informacyjną 60×75 cm. Każdy przystanek został wyposażony w tabliczki z QR codem, z którego za pomocą smartfona można ściągnąć dane miejsce w wirtualnej rzeczywistości.

Nazwy kolejnych przystanków:

1. Transgraniczna Informacja Turystyczna w Dukli – Budka Nietelefoniczna
2. Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Dukli
3. Budynki: Sąd grodzki – Budynek Poczty – Dom pod lipami
4. Klasztor OO. Bernardynów w Dukli
5. Cmentarze wojenne w Dukli
6. Cmentarz komunalny w Dukli
7. Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych
8. Aleja akacjowa
9. Muzeum Historyczne – Pałac w Dukli
10. Dąb szypułkowy w Cergowej
11. Wieża widokowa na górze Cergowej
12. Ruiny synagogi w Dukli
13. Komora celna w Dukli
14. Średniowieczna zabudowa rynku w Dukli
15. Cmentarze żydowskie w Dukli
16. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Dukli

Ścieżka rozpoczyna się przy Transgranicznej Informacji Turystycznej, na dworcu autobusowym, gdzie zainstalowana została Budka Nietelefoniczna, przewodnik – podpowiadacz.

Przystanek nr 11 Wieża widokowa na górze Cergowej został wyposażony w lunetę panoramiczną, zainstalowaną na górnej platformie a przy wieży postawiono stół i dwie ławy z drewna.

Na ostatnim 16 przystanku przy MOSiR Dukla powstała wypożyczalnia rowerów z 8 rowerami górskimi i dwoma elektrycznymi, punkt małej elektromobilności, gdzie można naładować rower, komórkę laptop i stacje naprawy rowerów.

Przygotowano i wydrukowano 2 tys. egzemplarzy przewodnika promującego ścieżkę „Po Dukli”.

Ścieżkę “Po Dukli” można obejrzeć w wirtualnej rzeczywistości Dukla–Svidnik 360^o, na stronie www.360.dukla.pl, będącej interaktywną prezentacją, w której zobaczyć można atrakcje, ciekawe miejsca, muzea od Dukli do Svidnika na Słowacj oraz w wersji offline na goglach VR dostępnych w Transgranicznej Informacji Turystycznej w Dukli, w Muzeum Histrycznym-Pałacu w Dukli, w Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej, a także w Informacji Turystycznej w Svidniku oraz w Muzeum Kultury Ukraińskiej w Svidniku.

Celem projektu Dukla – Svidnik 360^o było uatrakcyjnienie transgranicznego szlaku rowerowego „Beskidzkie Muzea”, mającego kształt pętli o długości 321 km, na odcinku Dukla – Svidnik.

Projekt Dukla – Svidnik 360^o był współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Program Interreg VA Polska – Słowacja 2014 – 2020.  Wartość całego projektu to 283 665,61 zł, w tym 76,49% z EFRR, 5% z budżetu państwa i 18,51% z budżetu Gminy Dukla.