Długość szlaku czerwonego: 8,5 km

Szlak czerwony MTB „Przez Franków” to atrakcyjna trasa dedykowana miłośnikom kolarstwa górskiego o zmiennym profilu i zmiennej nawierzchni. Powstała przy współpracy Gminy Dukla i Nadleśnictwa Dukla.

Rozpoczyna się w Wietrznie przy Domu Ludowym i prowadzi przez przysiółek Wietrzna Banię, Zboiska, Duklę, Nadole, a kończy się na węźle z gminnym szlakiem niebieskim na drodze Teodorówka-Pałacówka w okolicach Wzgórza 534.

Trasa w większości prowadzi przez leśne tereny. Mijając siedzibę OSP Wietrzno szlak skręca w lewo kierując się w stronę zabytkowego drewnianego kościoła z XVIII w. pw. św. Michała Archanioła.

Po pokonaniu 200 m szlak skręca w prawo i dróżką po „płytkach” prowadzi do drogi asfaltowej. Skręcając w lewo znaki kierują do kolejnej drogi asfaltowej Wietrzno-Kobylany. Trasa skręca w prawo w drogę wśród zabudowań, prowadzącą do Łęk Dukielskich. Po około 500 m skręcając w lewo rozpoczyna się droga szutrowa. Po 1 kilometrze szlak skręca w prawo w polną drogę prowadzącą w teren leśny. Trasa prowadzi w pobliżu potoka, który trzeba pokonać w bród.

ŁAZY – KURHANY

Cmentarzysko kurhanowe położone jest w południowo wschodniej części Łęk Dukielskich, na terenie przysiółka “Łazy”. Zajmuje rozległy stok wzniesienia o wysokości 374 m n.p.m. Pierwotnie było złożone z kilkunastu kopców, z których dziesięć zostało przebadanych w 1959 i 1969 roku przez dra. Józefa Jankowskiego, dyrektora Muzeum Regionalnego w Krośnie. Rozmiary nasypów były zróżnicowane, mniejsze miały 3-3,5 m średnicy i wysokości ok. 40 cm, większe zaś 6-6,5 m średnicy i 60 cm wysokości. Dwa z zachowanych do dziś kopców posiada średnicę około 15 m i wysokość 1,5 m.

Pod nasypami odkryto bardzo dużo fragmentów pradziejowych naczyń glinianych, a w jednym z kurhanów natrafiono także na ślady palenisk. Nie odkryto natomiast śladów pochówków.

Obszar cmentarzyska jest wpisany do rejestru zabytków i jest prawnie chroniony.

Zjeżdżając w Zboiskach ze wzniesienia przy leśniczówce szlak przecina się z żółtą trasą „Przez Łazy”, prowadząc dalej przez mostek i odbijając w prawo przez teren leśny. Szlak na polanie delikatnie odbija w prawo wprowadzając w kolejny leśny kompleks. Dalej prowadzi w pobliżu najwyższego wzniesienia w Dukli – Frankowa, na którym w latach 60. i 70. XX znajdowała się skocznia narciarska.

SKOCZNIA NARCIARSKA NA FRANKOWIE

Została ona zbudowana w drugiej połowie lat 60. XX wieku przez lokalną firmę Zakład Naprawczy Mechanizacji Rolnictwa w Dukli oraz w dużej mierze dzięki inicjatywie i determinacji Tadeusza Ciuły, Stanisława Habrata oraz wkładowi pracy młodzieży. W końcu lat 60. i w latach 70. XX wieku bardzo często korzystano ze skoczni K30 i organizowano na niej lokalne konkursy skoków narciarskich, organizowano nawet lokalne turnieje czterech skoczni, które obejmowały także obiekty w Sanoku, Iwoniczu-Zdroju i Zagórzu. Ówczesny rekord skoczni wynosił 35 m. W kolejnych latach obiekt ten został jednak zniszczony przez wandali, którzy zdemolowali wieżę sędziowską i drewniany najazd. Pierwszy konkurs odbył się w 1968 r, natomiast ostatni rozegrał się w 1980 roku. Skoczkowie dukielscy to m.in.: Leszek Zając, Kazimierz Wójcik, Stanisław Malczewski, Bogdan Głód.

Czerwonym szlakiem MTB “Przez Franków” dojeżdżamy do niebieskiego Szlaku Rowerowego Gminy Dukla, na drodze Teodorówka-Pałacówka w okolicach Wzgórza 534.

Jeżeli lubicie leśne trasy z naturalnymi atrakcjami, ale także z historycznymi ciekawostkami, ten szlak będzie idealny na rowerową przygodę!

Długość szlaku żółtego: 5,3 km

Szlak żółty jest łącznikiem z Wietrzna do niebieskiego Szlaku Rowerowego Gminy Dukla w Zboiskach. Rozpoczyna się w centrum Wietrzna obok Domu Ludowego przy węźle ze szlakiem zielonym „Wokół Grodziska”. Początkowo kieruje się ścieżką w stronę zabytkowego drewnianego kościoła, a następnie dróżką po tzw. „płytkach” prowadzi koło cmentarza do szlaku zielonego, który skręca na Sośninę.

Dalej szlak prowadzi drogą asfaltową na tzw. „Folwark”, gdzie krzyżuje się z niebieskim Szlakiem Rowerowym Gminy Dukla i po przekroczeniu drogi gminnej Wietrzno-Łęki Dukielskie kieruje się asfaltową, wiejską drogą na południe.

Po ok. 0,5 km droga asfaltowa skręca, a szlak dalej prosto po drodze gruntowej prowadzi poza zabudowę wiejską w stronę przysiółka Łazy.

Odcinek śródpolny jest bardzo atrakcyjny ze względu na urozmaicony teren oraz piękne widoki jakie pojawiają się w wielu miejscach. Po pokonaniu niewielkiego zadrzewionego obniżenia szlak dalej dociera do asfaltowej drogi w przysiółku Łazy i drogą poprzez las schodzi w dół.

W pobliżu ostatniego domu można zjechać zielonym szlakiem łącznikowym, który prowadzi przez kurhany do czerwonego szlaku MTB „Przez Franków”. Ostatnie kilkaset metrów szlaku żółtego to płaski teren doliny Jasiołki.

Trasa kończy się na węźle z gminnym szlakiem niebieskim na drodze Zboiska – Wietrzno.

Szlak żółty to trasa, na której suma przewyższeń to 119 m ze średnim nachyleniem podjazdu wynoszącym 4% oraz średnim nachyleniem zjazdu – 5,2%.

Długość szlaku żółtego: 5,3 km
Drogi leśne – 3,7 km
Drogi szutrowe – 1 km
Drogi asfaltowe – 0,6 km

Szlak rowerowy „Wokół Grodziska” to zróżnicowana sieć tras położona w rejonie Wietrzna i Bóbrki na północ od Dukli, na który składa się główny szlak zielony oraz kilka krótkich łączników w kolorach: żółtym, czerwonym i czarnym.
Główny szlak stanowi znakowany na zielono około 12 km odcinek zaczynający się w centrum Wietrzna przy budynku Domu Ludowego.

WIETRZNO

Wietrzno – to najstarsza wieś w gminie Dukla położona w dolinie Jasiołki, oddalona 5 km od Dukli, przy drodze z Dukli do Zręcina. Ślady człowieka przebywającego na tym terenie pochodzą z epoki neolitu (4 tys.-2 tys. lat p.n.e.), późniejsze z epoki brązu i żelaza (1300- 400 lat p.n.e.) oraz z okresu wpływów rzymskich (I-IV w. n.e.). W lesie między przysiółkami Banią a Łazami znajduje się ciałopalne cmentarzysko kurhanowe. W okresie wczesnośredniowiecznym istniał tu gród obronny, będący osadą typu miejskiego, datowany na X-XII w.

Najwcześniejsza wzmianka o Wietrznie pochodzi z 1227 roku. Wieś była własnością cystersów z Koprzywnicy. Podarował ją opactwu Mikołaj Bogoria. Jak wskazują dokumenty miejscowość była bardzo dobrze zagospodarowana (były tu dwa folwarki, młyn na Jasiołce, stawy rybne i karczma).W 1345 roku król Kazimierz Wielki wyznaczył tędy drogę dla kupców z Biecza przez Żmigród, Sanok i dalej na wschód. W latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia odkryto tu „olej skalny”- ropę naftową, powstały kopalnie czynne do dziś. Od 1888 roku działała tu, przeniesiona z Ropianki, zawodowa szkoła nafciarska – Praktyczna Szkoła Wiercenia Kanadyjskiego. Z Wietrzna pochodził Kazimierz Chłędowski, pisarz, publicysta, polityk i minister Galicji w rządzie austriackim w Wiedniu. W czasie II wojny światowej Wietrzno było ośrodkiem ruchu oporu. Istniało tu tajne nauczanie i konspiracja zbrojna.

Na uwagę zasługuje XVIII w. kościółek drewniany pw. św. Michała Archanioła z późnobarokowym wystrojem, stojący
malowniczo na wzniesieniu w otoczeniu starodrzewów. W kościele znajduje się uznawany za cudowny obraz Matki Boskiej Anielskiej, który według podań przywędrował z Węgier. Z obrazem związana jest śpiewana w wietrzniańskim kościele pieśń religijna „Cudowna Matko Łask Wszelakich”.

Szlak zielony prowadzi drogą asfaltową w rejon Sośniny, gdzie rozpoczyna się właściwa wielka pętla. W rejonie przysiółka Myszkowskie szlak ten łączy się ze Szlakiem Rowerowym Gminy Dukla oznaczonym kolorem niebieskim. W tamtym rejonie znajduje się kilka ciekawych punktów widokowych oraz farma turbin wiatrowych. Z Myszkowskiego szlak kieruje się w rejon wzgórza Dzwonnicka, który omija traweresem aż do tzw. drogi kopalnianej. Odcinek drogi kopalnianej to dobrze utwardzona stara droga prowadząca w kierunku najstarszej na świece kopalni ropy naftowej w Bóbrce, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza i czynna do dzisiaj kopalnia. Obiekt ten jest unikalny w skali światowej. Na powierzchni ok. 20 ha zgromadzono unikatowe eksponaty będące bogactwem XIX-wiecznej wiedzy inżynierów i techników. Dzięki działaniom Ignacego Łukasiewicza, Tytusa Trzecieskiego i Karola Klobassy-Zrenckiego ta część Polski stała się kolebką światowego przemysłu naftowego. Muzeum powstało w 1961 roku w celu ochrony reliktów industrializacji i dla ocalenia dziedzictwa naftowego poprzez ochronę przed zniszczeniem autentycznych budynków, maszyn, urządzeń, narzędzi i dokumentów o polskim przemyśle naftowym. Najcenniejszymi eksponatami są kopanki ropne z XIX w. „Franek” i „Janina”, które nadal produkują olej skalny. Zabytkami z czasów Ignacego Łukasiewicza jest ufundowany przez niego kamienny obelisk upamiętniający datę założenia tej kopalni, tzw. Dom Łukasiewicza z 1865 roku, warsztat i kuźnia kopalni Bóbrka. Ponadto na terenie muzeum znajduje się zrekonstruowana wiertnica ręczna, stacja paliw CPN oraz wiele innych maszyn i urządzeń służących do wydobycia ropy naftowej.

Szlak jednak omija samo muzeum i wspina się na najwyższe wzniesienie na szlaku – Grodzisko 426 m n.p.m. Na szczycie znajduje się mała polanka z wiatą i miejsce na odpoczynek. Z lesistego wzgórza Grodzisko szlak prowadzi dalej w dół przez stary wczesnośredniowieczny gród obronny. Osada Wietrzniów stanowi poczwórny pierścień wałów i fos obronnych. Obiekt ma kształt wrzecionowaty. Stanowi go teren właściwego grodu od strony wschodniej, tj. stromej skarpy. Ma on wymiary 90×70 m. Dochodzą do niego łukowate wały, poprzedzone fosami, trzech podgrodzi. Łączna długość grodziska wynosi 150 m. Na szczycie, na zachód od grodziska znajduje się kopiec, prawdopodobnie pozostałość po punkcie obserwacyjnym “straży”. Mogła tu kiedyś być wieża, z której obserwowano okolicę. Wały grodziska były konstrukcji drewniano-ziemnej. Gród miał dwie fazy istnienia w okresie wczesnośredniowiecznym w X-XI i XII wieku. Ślady popiołu świadczą, że uległ pożarowi.

Schemat grodziska w Wietrznie z wałami wg. A. Żakiego

Z grodziska szlak prowadzi poprzez wały obronne i dochodzi do kolejnej kopalnianej drogi. Odcinek przez wały ze względów bezpieczeństwa jest odcinkiem jednokierunkowym, aż do drogi asfaltowej. Dalszy fragment to powiatowa droga, szlak znów wchodzi w zabudowę Wietrzna, ale omija centrum i poprzez malowniczy wąwóz wspina się w kierunku Grodziska, które jednak trawersuje południowymi stokami i prowadzi dalej do przysiółka Sośnina. Tutaj wielka pętla kończy się łącząc z odcinkiem z centrum wsi.

Dodatkowe odcinki łącznikowe pozwalają na modyfikację dużej pętli i tak spod Dzwonnickiej można szybko zjechać żółtym szlakiem do drogi kopalnianej lub odwrotnie – dł. odcinka 800 m.

Kolejny żółty wariant to skrót z drogi kopalnianej trawersem pod Wyszowcem do węzła szlaków na skraju lasu przy miejscu piknikowym – dł. odcinka 900 m.

Jadąc tym odcinkiem w odwrotną stronę można wybrać jeszcze inny wariant przez Wyszowiec czarnym szlakiem, który jest trasą jednokierunkową ze względu na bardzo stromy zjazd.

Z węzła na skraju lasu /miejsce piknikowe wychodzi również czerwony szlak przez tzw. Potoki prowadzący na punkt widokowy na Myszkowskim, gdzie łączy się z wielką zieloną pętla. Ten szlak jest na dolnym odcinku bardzo wymagający,
gdyż prowadzi wąską ścieżką nad wąwozem i pokonuje w bród niewielki, ale stromy potok w wąwozie – dł. odcinka 1,5 km.


Kolejny żółty łącznik to szlak z rejonu wałów pod Grodziskiem do szlaku zielonego powyżej wąwozu, dzięki czemu omija się jednokierunkowy odcinek „wałowo-grodowy” i drogę asfaltową – dł. odcinka 300 m.

Z kolei łącznik żółty z centrum wsi przez tzw. Krówkę na Sośninę to alternatywa dla asfaltowego odcinka początkowego fragmentu zielonej pętli, gdyż żółty wariant prowadzi starą polną drogą wśród pól, łąk i zadrzewień i łączy się z zielonym szlakiem nieopodal głównego węzła na Sośninie – dł. odcinka 1 km.

Największa część szlaku prowadzi leśnymi drogami, a tylko
fragmenty po drogach szutrowych czy asfaltowych.
Długość szlaku zielonego: 12 km
Drogi leśne – 5,2 km
Drogi szutrowe – 3,5 km
Drogi asfaltowe – 3,5 km