Zespół pałacowo-parkowy – obecnie siedziba Muzeum Historycznego w Dukli.

Pałac i oficyny, gdzie mieści się dziś Muzeum Historyczne, mają monumentalny i zarazem surowy wygląd. Pałac był XVIII-wieczną późnobarokową rezydencją magnacką w stylu francuskim. W latach 1764-65 Jerzy August Wandalin Mniszech, marszałek nadworny koronny, starosta generalny wielkopolski i późniejszy kasztelan krakowski, oraz jego żona Maria Amalia z Brühlów przebudowali funkcjonującą tu wcześniej budowlę bastionową w okazały pałac z dwoma oficynami oraz ogrodem. Rezydencja Mniszchów wzniesiona w stylu „entre cour et jardin” była jedną z piękniejszych w ówczesnej Polsce. Obok pałacu i oficyn stanęły budynki gospodarcze, powozownia oraz browar i młyn.

W obrębie dworu w nie istniejącym dziś budynku funkcjonował teatr, w którym wystawiano sztuki polskich i obcych pisarzy, utrzymywano także kapelę dworską.

W zabudowaniach dworskich, zanim w okresie zaborów powstała w Dukli stacja pocztowa, funkcjonowała poczta, której utrzymanie wymuszały rozliczne kontakty Mniszchów.

W II połowie XVIII w. pałac należał do ważnych ośrodków życia kulturalnego, towarzyskiego i politycznego w ówczesnej Polsce. Duszą środowiska była utalentowana muzycznie i artystycznie, spokrewniona z arystokracją austriacką Amalia Mniszchowa. Przez salony dukielskiego pałacu przewinęło się wiele historycznych postaci. Wnętrze pałacu wypełniały wysokiej klasy meble, kolekcje malarstwa europejskiego, niezwykłe pamiątki historyczne oraz bogate zbiory biblioteczne. Na usługach dukielskiego dworu Mniszchów pozostawała orkiestra, gwardia nadworna oraz straż szwajcarów. W XIX wieku zespół pałacowy był własnością rodziny Męcińskich. Pomimo, że w wyniku II wojny światowej obiekt uległ poważnemu zniszczeniu, a wyposażenie rozproszeniu, to odbudowany kompleks zachowuje swoje walory historyczno-artystyczne i należy do cennych zabytków polskiej kultury narodowej.

Całość założenia pałacowego uzupełniał wspaniały park o symetrycznym układzie alei, stawów oraz szpalerów drzew i kwiatów. Park przypałacowy, za czasów Mniszchów, był zaprojektowany w stylu francusko-saskim, natomiast w wieku XIX Cezary Męciński wraz z synem Adamem wprowadzili typowe dla ogrodów angielskich elementy, nadając mu naturalistyczny wygląd. W parku rosną piękne okazy dębów, lip, miłorzębów, wiązów, klonów i robinii, w większość pamiętające czasy świetności XVIII rezydencji magnackiej

GPS

49°33’18.8″N 21°41’03.5″E

W centrum Dukli zachował się dawny układ urbanistyczny miasta. Pośrodku ratusz z początku XVII w., przebudowany w połowie XIX w. na neogotycki. Na elewacji zachodniej zachowały się herby dawnych właścicieli miasta: „Trąby Jordanów” – herb Dukli i „Poraj Męcińskich”. W pierzejach dukielskie kamieniczki z XIX i XX wieku, odbudowane po wojnie z ruin.

Coraz większym zainteresowaniem cieszą się dukielskie piwnice znajdujące się pod rynkiem. Według podań piwnice w Dukli, łączące ze sobą kościoły, pałac i kamienice wokół rynku i ratusz, tworzą sieć połączeń z górą Cergową, a nawet z zamkiem w Odrzykoniu.

Sanktuarium jest cennym zespołem sakralnym i głównym ośrodkiem kultu św. Jana z Dukli, świątobliwego zakonnika bernardyńskiej prowincji z XV w. Pierwszy kościół był drewniany – powstał w 1741 r. i został ufundowany przez Józefa Mniszcha – właściciela Dukli. W latach 1761-64 trwała budowa murowanego kościoła i klasztoru. Obecnie istniejąca świątynia jest murowana, o okazałej, późnobarokowej fasadzie ujętej w dwie wieże, nakryte barokowymi hełmami. Prace wykończeniowe (wieże, dzwony, ołtarze) zostały ostatecznie zakończone w 1777 r. Świątynię rozbudowano w latach 1890-1902 o kaplicę św. Jana z Dukli, rozszerzając nawę główną o przylegające do niej cele mieszkalne zakonników oraz wzniesiono budynek klasztoru.

Jest to obiekt trójnawowy, bazylikowy, z prezbiterium zakończonym półkolistą apsydą. Dachy nad nawą główną są dwuspadowe, a nad nawami bocznymi pulpitowe. Wnętrze kościoła zostało przekształcone w stylu neorenesansowym, jest rozczłonkowane podwójnymi pilastrami i kolumnami wspierającymi gzyms z belkowaniem. Nawa główna otwarta do naw bocznych półkolistymi arkadami. Wnętrze zostało nakryte sklepieniami krzyżowo-kolebkowymi. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII w. i przełomu XIX i  XX w., jest więc późnobarokowe i neorenesansowe. W ołtarzu głównym znajduje się rzeźbiony krucyfiks. Ołtarze w nawach są rokokowe z XVIII w. W prawej nawie utworzono kaplicę, gdzie w ołtarzu umieszczono relikwiarz św. Jana z Dukli, w którym znajdują się doczesne szczątki świętego, przeniesione tutaj w 1974 r. z kościoła bernardynów w Rzeszowie. W kościele są też ustawione cztery konfesjonały późnobarokowe z XVIII w. Na ścianach wmurowano liczne epitafia marmurowe z XVIII w., m.in. Mniszchów i Potockich.

Na uwagę zasługują polichromie Tadeusza Popiela, przedstawiające życie i kult św. Jana z Dukli. Na ołtarzu kaplicy św. Jana z Dukli srebrna trumienka, w której znajdują się relikwie świętego. Do 1946 roku znajdowała się w kościele bernardynów we Lwowie, po wojnie w Rzeszowie, od 1974 roku w kościele rodzinnego miasta.

Bezpośrednio przed kanonizacją świętego w r. 1997 w Dukli przebywał Ojciec Święty Jan Paweł II. W dukielskim klasztorze spędził noc z 9 na 10 czerwca. O wizycie największego dukielskiego pielgrzyma przypomina pokój papieski (w porozumieniu z zakonnikami istnieje możliwość zobaczenia pokoju papieskiego.)

W pobliżu klasztoru znajduje się współczesna kompozycja rzeźbiarska „Krzyż Pojednania”. Poświęcona ofiarom wojen: stylizowany krzyż oraz postacie papieża Jana Pawła II i św. Jana z Dukli. Wcześniej w tym miejscu był pomnik upamiętniający bitwę o Przełęcz Dukielską z ciężkim działem samobieżnym na postumencie, które obecnie znajduje się na terenie pałacowym.

GPS
49°33’34.0″N 21°40’56.3″E

Adres/wskazówki dojazdu
Jadąc drogą nr 19 od Miejsca Piastowego do Dukli, na końcu alei robinii akacjowej po prawej stronie na wzniesieniu zobaczymy Sanktuarium św. Jana z Dukli. Samochód można zostawić na parkingu przy kościele.

Kontakt
ul. Pocztowa 5
38-450 Dukla
tel. 13 433-00-61
kom. 722 131 821
fax 13 433-06-51
e-mail:  dukla.klasztor@gmail.com
strona www: http://www.dukla.bernardyni.pl/

Msze św.
w niedziele i święta
o 7.00; 9.00; 11.00; 15.00; 18.00,
w dni powszednie

o 7.00; 12.00;18.00
(zimą o 16.00)

Uroczysty odpust w sanktuarium:

odbywa się w drugą niedzielę lipca. W przeddzień tej uroczystości mają miejsca nabożeństwa i msza święta na Puszczy i uroczysta procesja do kościoła św. Jana z Dukli.

Kościół istniał już w XV w. Prawie niezmieniony wygląd do obecnych czasów, zawdzięczamy Jerzemu Mniszchowi i jego żonie Marii Amalii – przebudowa świątyni miała miejsce w latach 1764-1765. Wielokrotnie niszczony, w tym w 1944 r. Remontowany w 1954, w 1964-1965, a gruntownie odrestaurowany w latach 1999 – 2005.

Kościół farny jest wzniesiony w stylu późnobarokowym o dwóch symetrycznych kaplicach eliptycznych z kopułami i wolno stojącą dzwonnicą. Świątynia posiada cenne wyposażenie wnętrz w stylu rokoko i niezwykły nagrobek Marii Amalii z Brűhlów Mniszchowej.

Z zewnątrz skromna i prosta budowa, która zaskakuje przepychem wnętrz, subtelnością detali i doskonałością ogólnej kompozycji. Wszystko jest lekkie, jasne i wytworne. Ołtarze zaludniają roztańczone postacie, bardziej przypominające teatralnych aktorów niż świętych i męczenników. Rzeźby przy ołtarzu dłuta Jana Obrockiego ze Lwowa są ucieleśnieniem czterech cnót: Miłości, Nadziei, Wiary i Pokuty. W ołtarzu głównym znajduje się obraz pokutującej Marii Magdaleny. Jest to wierna kopia oryginału pędzla Pompeo Girolanio Batoniego, zniszczonego w 1944 r. Kopię wykonał artysta malarz Stanisław Jakubczyk. Na uwagę zasługuje również piękne tabernakulum. Iluzjonistyczne polichromie na sklepieniu przedstawiają sceny z życia i śmierć patronki kościoła. W nawie można również podziwiać ołtarze i konfesjonały, a także ambonę z rzeźbami czterech ewangelistów i chór muzyczny. Na ścianach piękne rokokowe zacheuszki i stacje drogi krzyżowej na lustrach. W przedsionku znajduje się kolejne dzieło Jana Obrockiego – grobowiec Franciszka Stadnickiego wykonany z czarnego marmuru. Najpiękniejszy i najcenniejszy zabytek dukielskiej fary znajduje się w jednej z bliźniaczych kaplic bocznych, których drzwi zostały wykonane z kutego i trybowanego żelaza przez drezdeńskich kowali-artystów. Jest to grobowiec Marii Amalii Mniszchowej, wyrzeźbiony z różowego i czarnego marmuru w 1773 roku przez Jana Obrockiego. Monument ten jest kwintesencją kultury rokoka. Marmurowa postać młodej, pięknej i eleganckiej kobiety jest tak pełna życia! Maria Amalia wygląda jakby zapadła w krótką drzemkę. Wydaje się, że za kilka minut powróci do przerwanej lektury lub też zaraz wstanie i szeleszcząc falbanami sukni podąży na bal.

Adres/wskazówki dojazdu
Jadąc drogą nr 19 od Miejsca Piastowego do Dukli, zobaczymy kościół po prawej stronie za mostem na rzece Dukiełka. Samochód można zostawić na miejskim parkingu, do którego skręca się za przejściem dla pieszych w lewo (między szarą kamienicą a mostem) lub na parkingu przy Muzeum Historycznym – Pałac w Dukli.

GPS

49°33’21.8″N  21°40’58.3″E

Kontakt
Parafia DUKLA – FARA
pw. św. Marii Magdaleny
ul. Trakt Węgierski 18
38-450 Dukla
tel. +48 13 433 00 38 – ks. proboszcz
tel. +48 13 433 07 40 – ks. wikariusze
e-mail: dukla@przemyska.pl

strona internetowa: http://dukla.przemyska.pl/

Kontakt do osoby oprowadzającej po kościele:
507 009 006

Od maja do sierpnia kościół udostępniony do zwiedzania poniedziałek-sobota w godzinach 14.00-17.30

Msze św. w niedziele i święta:

6:30; 8:00; 9:30; 11:00; 15:00; 18:00L 17:00Z

Dni powszednie:

7:00 18:00L 17:00Z*

* L – okres letni
Z – okres zimowy

Uroczysty odpust: 22 lipca

Szlaki turystyczne w pobliżu:

– Szlak rowerowy Gminy Dukla oznaczony kolorem niebieskim